اثربخشی برنامه ی مدیریت تلفیقی آفات با رویکرد مدرسه در مزرعه (ipm/ffs) : مطالعه ی موردی باغداران شهرستان دالاهو (کرند غرب)

رهیافت مدرسه در مزرعه به تدریج به عنوان یک رهیافت ترویجی شناخته شده است اما این که تا چه اندازه در درک و فهم کشاورزان از فن آوری های جدید مفید بوده سوالی است که در ذهن اکثر پرسنل مدرسه در مزرعه وجود دارد. در استان کرمانشاه مدرسه در مزرعه به منظور اجرای فعالیت های مدیریت تلفیقی آفات از سال 1387 در بین باغداران اجرا شده است. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی رهیافت فوق در کسب دانش، نگرش، مهارت و سطح تمایلات در بین باغداران شهرستان دالاهو انجام شد. مطالعه به صورت پیمایشی و با طرح تحقیق شبه آزمایشی در نمونه ی 194 باغدار به اجرا درآمد. 97 شرکت کننده در مدارس مزرعه ای و 97 غیرشرکت کننده به منظور انجام مطالعه انتخاب شدند. پرسشنامه ای محقق ساخته با توجه به مرور پیشینه نگاشته ها و جلسات غیر رسمی با مشارکت کنندگان و غیر مشارکت کنندگان مدرسه در مزرعه طراحی شد. روایی پرسشنامه با کمک متخصصان مدیریت تلفیقی آفات در سازمان جهاد کشاورزی و اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی تأیید گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی پایایی پرسشنامه است. نتایج بخش کمی نشان دادند که دانش، نگرش، مهارت و سطح تمایلات مشارکت کنندگان در رابطه با مدیریت تلفیقی آفات افزایش یافته است. علاوه بر آن، بخش کیفی مطالعه رابطه ی هزینه- فایده و اهداف مدرسه در مزرعه را مورد بررسی قرار داد. فقدان دانش مدیریت تلفیق آفات در بین تسهیلگران، و عدم هماهنگی بین کلاس های مدرسه در مزرعه و برنامه های روزانه ی کشاورزان از جمله مهم ترین نقاط ضعفی بودند که توسط باغداران و تسهیلگران مدرسه در مزرعه به آن ها اشاره شد. مطالعه ی حاضر برای رهیافت های ترویجی در ایران توصیه هایی را دارد. اولاً کلیه ی ذی نفعان در توسعه ی کشاورزی بایستی در رابطه با استعداد اثربخشی رهیافت مدرسه در مزرعه در گسترش و توسعه ی فن آوری های کشاورزی همچون مدیریت تلفیقی آفات حساس شوند. ثانیاً گسترش سایت های مدرسه در مزرعه در سایر شهرستان های استان کرمانشاه پیشنهاد می گردد. ایجاد هماهنگی بین زمان کلاس های مدرسه در مزرعه و ساعات فعالیت کاری کشاورزان، آموزش های ضمن خدمت برای تسهیلگران مدرسه در مزرعه نیز از جمله مهم ترین توصیه های تحقیق حاضر می باشند.